Καταγωγή του "Τσαν" ή "Ζεν" 禅 (Chán)

Ιστορικά, ο Βουδισμός προέρχεται από τις διδασκαλίες του Σιντάρτα Γκαουτάμα (σανσκριτικά: सिद्धार्थ गौतम बुद्ध, Siddhārtha Gautama). Γύρω στο 500 π.Χ. γεννήθηκε ένας "Σάκιαν" πρίγκιπας (Ινδο-Ιρανός) βόρεια του Μπεναρές. Στην ηλικία των 29, βαθιά προβληματισμένος από τα δεινά που είδε γύρω του, αρνήθηκε την προνομιακή ζωή του, τη γυναίκα και το παιδί του και μέσω του ασκητισμού (έγινε σαμάνος) αναζήτησε την αιτία όλων των δεινών. Μετά από 6 χρόνια αγώνα έλαβε επιτέλους την φώτιση κάτω από το θρυλικό δέντρο "Μπο".

Μετά από αυτό αναγνωρίστηκε ως Βούδας (που σημαίνει ο "αφυπνισμένος"). Δίδαξε για περίπου σαράντα χρόνια και στη συνέχεια πέθανε στο Κουσιναγάρα कुशीनगर (Kuśīnagara) της Ινδίας. Σύμφωνα με την παράδοση Μαχαγιάνα ο Βούδας δεν πεθαίνει στην πραγματικότητα, επειδή είναι μια πνευματική οντότητα που ονομάζεται Νταρμακάγια (Σανσκ.: धर्म काय Dharmakāya). Μόνο το πτώμα του Σιντάρτα έμεινε πίσω, όπου ετάφη σαν Τσακραβαρτίν (Σανσκ.: चक्रवर्ति Cakravarti).

Το πρώτο κήρυγμα δόθηκε από τον Βούδα στο Μπενάρες για τις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες και τις Οκτώ Πτυχές της Διαδρομής. Δίδαξε ότι η ορθή θρησκευτική πρακτική συνίσταται στην αποφυγή του αισθησιασμού και του πάθους με αυστηρότητα, όπου ονομάζεται η Μέση Οδός. Στις Τέσσερις Ευγενείς Αλήθειες, δήλωσε την Αλήθεια του Πόνου, την Φύση ή την αιτία του, την Κατάληξή του, και το Σωστό Μέσο για να επιτευχθεί το Τέλος του Πόνου.

Η σχολή του Ζεν Βουδισμού ξεκινά με ένα βουδιστή μοναχό της Κεντρικής Ασίας ονομάζεται Μποντιντάρμα (Bodhidharma) που φθάνει στη νότια Κίνα, ο οποίος ανήκε στη σχολή Λάνκα (Lanka) η οποία αργότερα έγινε γνωστή ως Τσαν (Chan). Με βάση την "Σούτρα Λανγκαβατάρα" (Σανσκ.: लंकावतारसूत्र Laṅkāvatāra Sūtra), το δόγμα της σχολής Λάνκα ασχολήθηκε κυρίως με τη μελέτη του μυαλού, τόσο στην αρχική του φύση όσο και στο πως μπορεί να εξελιχθεί.

Θεωρείται από τους μελετητές, ότι ο Μποντιντάρμα έζησε και δίδαξε στη Βόρεια Κίνα για περίπου πενήντα χρόνια. Οι αρχικοί μελετητές της σχολής Λάνκα χαρακτηρίστηκαν για την ασκητική ζωή, μακριά από την κοσμική ζωή.

Μέχρι τον ένατο αιώνα το όνομα Τσαν 禅 (Chán) δεν είχε εγκριθεί. Αρχικά το Τσαν συνδέθηκε με τη φώτιση και τον διαλογισμό. Κατά τη διάρκεια της δυναστείας Σούνγκ της Κίνας, το Τσαν ήταν συνώνυμο με το μυαλό του Βούδα "Φο Σιν" 佛心 (Fú Xīn) και όχι ο καθιστός διαλογισμός, όπως κοινώς πιστεύεται σήμερα από τους δασκάλους Τσαν και τους οπαδούς τους.

Γύρω στα 1200 μ.Χ. ο Βουδισμός Τσαν εξαπλώθηκε από την Κίνα στην Ιαπωνία, όπου καλείται (τουλάχιστον στη μετάφραση) «Ζεν Βουδισμός» όπου και αυτή η έκφραση έχει επικρατήσει.